Het belang van een goede back-up

Zeg eens eerlijk, heb jij een goede back-up van alles wat op je computer (desktop of laptop), tablet of smartphone staat? Zo ja, hoe vaak maak je een back-up en waar bewaar je deze back-up? In de praktijk blijken er nog veel gebruikers te zijn die geen (goede) back-up van hun gegevens hebben. En het ontbreken van een back-up levert vroeg of laat onherroepelijk de nodige ellende op. Een goede back-up voorkomt veel problemen en is feitelijk niet ingewikkeld of duur om aan te leggen.

Wat is een back-up

Een back-up is een reservekopie van de data die op je apparaat (smartphone, tablet of computer) staat. Een back-up is dus iets anders dan een archief, alhoewel het ook zinvol is om van een archief ook een back-up aan te leggen. Een back-up moet je zien als een soort van verzekering die het mogelijk maakt om, als je op de een of andere wijze niet meer bij of op je apparaat kunt, nog wel al je data beschikbaar te hebben. Je kunt een back-up gebruiken om je kostbare data terug te zetten op je herstelde apparaat of een nieuw apparaat.

Kwijtraken, beschadiging, brand, gehackt, gestolen

Je bent zuinig op je laptop. ’s Avonds berg je deze netjes op en als je hem meeneemt, dan in een speciale hoes en/of tas. Je voorkomt dat er vocht op je laptop terecht kan komen en ook installeer je geen rare programma’s. Maar een ongeluk zit in een klein hoekje en op een dag wordt je laptop gestolen. Een klein moment van onachtzaamheid, maar je laptop is weg.

Nou is apparatuur te vervangen, maar al je foto’s, filmpjes, muziek, adressen, e-mail, afspraken, herinneringen, documenten die je nog nodig had en documenten waarin je aan het werk was zijn weg, voorgoed. Tenminste, als je geen back-up hebt.

Wat voor een laptop geldt, geldt natuurlijk ook voor je bureaucomputer, smartphone en tabletcomputer. Weg is weg, niet alleen het apparaat maar ook al je kostbare data. Een back-up geeft je dan in ieder geval de wetenschap en rust dat al je data nog veilig onder handbereik is. Maar dan moet je wel een goede back-up hebben. En ook daar schort het nog weleens aan. 

Een goede back-up

Afhankelijk waarvoor je jouw apparaat gebruikt verschilt het wat precies een goede back-up is. Gebruik je jouw apparaat professioneel (voor werk of studie) dan zou jouw back-up er anders moeten uitzien dan iemand die zijn of haar apparaat zo af en toe gebruikt om iets op internet op te zoeken. We geven eerst enkele basistips:

• Een goede back-up werk je dagelijks meerdere malen bij. Er is software beschikbaar die regelmatig automatisch een back-up maakt. De eerste back-up maakt een kopie van alles op je apparaat en werkt daarna alleen de gewijzigde data bij. De eerste back-up kost dus wat tijd, maar alles daarna nog nauwelijks. 
  

• Een back-up zet je niet op hetzelfde apparaat waarvan je de back-up maakt. Misschien een open deur, maar als je laptop wordt gestolen dan is je back-up ook verdwenen. Je back-up moet dus op een ander apparaat staan. 
  

• Een back-up bewaar je niet op dezelfde plaats als het apparaat waarvan je een back-up hebt gemaakt. Als er brand uitbreekt, dan zijn je laptop en je back-up alsnog allebei verwoest. Als de tas, met daarin je laptop en je back-up, gestolen wordt ben je alsnog allebei kwijt. 
  

• Een goede back-up stelt je in staat om 1-op-1 je volledige systeem met alles erop en eraan terug te zetten op je herstelde of nieuwe apparaat. Je kunt dan snel en zonder problemen weer verder waar je was. 
  

Voor mensen die afhankelijk zijn van hun apparaat, vanwege studie of werk, gelden nog enkele aanvullende regels:

• Eén back-up is geen back-up! Als je echt afhankelijk bent van de data op je apparaat, dan beschik je over meerdere back-ups. 
  

• Overweeg één of meerdere fysieke back-upschijven en daarnaast eventueel aanvullend ook een online-back-upsysteem. 
  

• Maak voor al je back-ups gebruik van andere back-upsoftware en/of een andere back-upmethode. Je hebt dan, in het geval van problemen met een back-up, altijd nog een andere methode achter de hand om op terug te kunnen vallen.  
  

• Gebruik voor minstens één van je back-ups software die je in staat stelt om een incremental (toenemende) back-up te maken. Met dat soort software kun je namelijk teruggaan in de geschiedenis van je werk. Stel je verprutst een document en je hebt op je back-up maar één versie, namelijk de verprutste versie, dan kun je overnieuw beginnen. Met incremental software kun je terug in de tijd en de versie die je nog niet had verprutst makkelijk terughalen. Ook daar is een back-up namelijk voor geschikt. 
  

• Test regelmatig je back-up om te zien of deze nog betrouwbaar is. Tijdens het kopiëren kan er namelijk ook iets misgaan. Testen vergelijkt de data op je back-up met de data op je apparaat en kijkt ook direct of je back-up goed terug te zetten is. 
  

• Beveilig je back-up afdoende zodat eventuele hackers er niet bij kunnen. Het is, in dat kader, ook zinvol om één fysieke back-up te hanteren die je slechts wekelijks gebruikt. Stel dat je computer gekaapt wordt door hackers die losgeld willen, dan heb je in ieder geval nog een back-up achter de hand die niet besmet en gekaapt is. Koppel ook nooit deze speciale back-upschijf aan een besmet systeem, want daarmee wordt deze ook onbruikbaar. Eerst moet de schijf van je computer helemaal gewist worden en schoon zijn. 
  

Waarop maak je een back-up?

Er zijn verschillende media waarop je een back-up kunt maken. Sommige bedraad, sommige draadloos. Zo zijn er kleine harde schijven die je aan je computer kunt koppelen. Zo’n kleine harde schijf, voor sommigen is een USB-stick al voldoende, kun je makkelijk in je zak of tas stoppen zodat je deze altijd bij je kunt hebben. Ook zijn er systemen die je aan je modem kunt koppelen zodat je een draadloze back-up hebt. Sommige mensen hebben geen of nauwelijks data op hun apparaat, maar werken voornamelijk in de cloud. Een cloud is feitelijk een externe harde schijf die je benadert via het internet. Afhankelijk waar je clouddiensten afneemt wordt door dat bedrijf voorzien in een oplossing voor back-ups (bijvoorbeeld OneDrive of iCloud), maar het kan geen kwaad om dat even goed te controleren. Je kunt er ook voor kiezen om je back-up in een cloudoplossing te plaatsen, bijvoorbeeld via Backblaze. Houd er wel rekening mee dat het maken van een online-back-up (afhankelijk van hoeveel data er moet worden verzonden ) enige tijd in beslag neemt, en andersom het terugzetten van een online-back-up ook.

Van wat maak je een back-up?

In ieder geval van onvervangbare data. Dat is het minste. Het is mogelijk om een back-up te maken van je hele harde schijf waarvan je zelfs je computer kunt opstarten. Dus je hele systeem, al je programma’s en je data. Je moet jezelf alleen afvragen of dit nodig is. Veel software kun je bijvoorbeeld opnieuw downloaden omdat je deze al eerder hebt aangeschaft. Het is wel zinvol om al je serienummers en registratiecode’s te bewaren, op je back-up.

Een goede USB-stick van 256GB heb je al vanaf € 50,00. Een externe harde schijf van 1TB ongeveer voor hetzelfde bedrag. Doe jezelf een plezier en schaf ze allebei aan, dan heb je voor circa € 100,- al een prima basis voor je back-up van alles wat je kostbaar is. Windows en Apple hebben standaard in hun systeem voorzieningen om automatisch een back-up te maken.